S E C T I O N S

-  1: Wat is er mis?
-  2: Gemeengoed
-  3: Methodiek
-  4: Technologie
-  5: Maak de media
-  6: Extra
-  7: Links

A R T I C L E S

-  Kant kiezen
-  Het woord aan de mensen
-  Hoe een onderzoek voeren?
-  Hoe interviewen?
-  Hoe een reportage maken?
-  Hoe een verhaal vertellen?
-  Taal is strijd
-  Context telt ook

 

Begrijpelijke taal

 

gepubliceerd: 30.05.2004 // laatste update: 30.05.2004

Feitenverslagen verlangen een eenvoudige uitleg in begrijpelijke taal. De feiten vertellen als het ware zichzelf. Maar hoe begin je eraan? Reporters doen het vaak zo:

-  met een debriefing: als ze terugkomen van een reportage, vertellen ze aan de eindredacteur wat ze vernomen hebben; zo brengen ze een eerste keer hun verhaal onder woorden;

-  radioreporters dicteren hun verslagen aan een typist die alles uittikt; zo schaven ze aan een tekst die voor elke luisteraar begrijpelijk is.

Denk ook aan speelfilms waarin iemand een brief schrijft. Je ziet een pen krassen, terwijl je de schrijver luidop de woorden hoort zeggen zoals ze op papier komen. Dus: schrijf, lees luidop, herschrijf, herlees.

De voornaamste schrijftip is: vertel je verhaal. Lees je tekst met een vertrouwde luisteraar voor ogen, een vriend, broer of zus. Let erop hoe je dat doet: welke woorden gebruik je, welke zinnen gebruik je, hoe leg je accenten in je spontane verhaal? Op die manier krijg je een natuurlijke vertelstijl. (Uit: VRT-Schrijftips)

Een voorbeeld. Iemand maakte een reportage over videofilms in Nigeria. Ze vat haar ervaringen ter plaatse als volgt samen: "Vroeger keken de mensen veel naar kungfufilms. Nu kijken ze vooral naar lokale videofilms, Amerikaanse films interesseren hen niet." Klare taal, toch? En beter dan te zeggen dat "de Amerikaanse films uit de markt gedreven zijn".

Gebruik de volgende ingrediënten:

-  een verrassende invalshoek: je kan de aandacht trekken met een vraag ("Heb je gehoord dat...?"), een boude stelling ("Je gaat me niet geloven maar..."), een nieuwtje of een (goede) grap;

-  directe taal: gebruik korte woorden, korte zinnen met telkens een nieuw stukje informatie en actieve werkwoorden, zoals: "Activisten klommen op de verkeerstoren. Daar hingen ze een spandoek tegen Amerikaanse wapentransporten uit."

Als je zo te werk gaat, volg je automatisch een logische opbouw. Die zal meestal chronologisch zijn. Andere mogelijkheden zijn:

-  een omgekeerde chronologie: eerst de actualiteit en dan belichten hoe het zover gekomen is;
-  een beredeneerde volgorde: de conclusie komt eerst, en dan volgen stap voor stap de elementen die tot de conclusie hebben geleid;

Opgelet: slordigheid stoort. Taal-, tik- en computerfouten maken het de lezer of de luisteraar moeilijk. Probeer daarom zo correct mogelijk te schrijven of te praten. Gebruik woordenboeken. En laat je verhaal nalezen, laat iemand alle fouten wegwieden.

LEES VERDER: Van SMS naar kort bericht // Feitenverslag // Begrijpelijke taal // Drempels overwinnen // Schrijfplan // Humor // Storytelling // Weblogs // Web-writing // Clichés // Fotoreportage // Fotocommunicatie // Class war // Fototaboes // Kleine televisie // Beeldverhalen //

links DeWereldMorgen.be | GetBasic
supporters éditions epo uitgeverij | fonds pascal decroos
contact han | raf | bruno
website based on a design by red kitten

Creative Commons License