|
’Jullie zien spoken’, kregen Chomsky en Herman te horen over hun Propaganda- Model, zowel uit linkse als uit rechtse hoek. De kritiek luidde dat Chomsky en Herman aartspessimisten zijn die geloven in een complot, alsof de mediagroepen samenzweren om de publieke opinie te misleiden.
Hun antwoord: ‘Die mediabazen zijn met zo weinigen dat ze inderdaad makkelijk de koppen bij elkaar zouden kunnen steken en afspraken maken. Maar meestal doen ze gewoon hetzelfde omdat ze door dezelfde bril naar de wereld kijken en volgens dezelfde principes werken. Zo komt het dat ze in stilzwijgende overeenstemming dezelfde verhalen gewicht geven of doodzwijgen.’ (Uit het voorwoord van Manufacturing Consent)
Dikwijls maakt men een karikatuur van het Propaganda-Model van Chomsky en Herman. Men beperkt zich dan tot één van de filters, en beseft niet dat het gaat om het subtiele samenspel van die verschillende filters. De karikatuur dient om het Propaganda-Model te verwerpen zonder erop in te gaan. Een klassiek recept. Het Propaganda-Model van Chomsky en Herman kreeg het onthaal in de media dat helemaal beantwoordde aan het mediabeeld van het Propaganda-Model zelf. Het model zag zich zo helaas bevestigd in de mediakritiek erop.
Een andere kritiek luidt dat het Propaganda-Model strikt deterministisch is. Het is vandaag mode geworden om op een postmodernistische manier naar de wereld te kijken. Globale analyses worden afgewezen, terwijl individueel verzet en kleine overwinningen worden uitvergroot. Herman antwoordt de postmodernisten dat het model een complex geheel van gebeurtenissen analyseert, ‘waarin niet alles voorspelbaar is maar dat tot bewijs van het tegendeel wel als analyse-instrument voldoet’.
Het Propaganda-Model wil achterhalen waarom de media zijn wat ze zijn, maar het spreekt zich niet uit over de vraag hoe succesvol ze zijn. Soms krijgen de media hun visie niet zo makkelijk aan de mensen verkocht. Een voorbeeld: de inzet van de oorlog tegen Irak in 2003. Voor de meeste media, ook de Europese, was de inzet politiek en met name het omverwerpen van een dictatuur. Maar voor de publieke opinie draaide de oorlog minstens evenzeer om olie.
 LEES VERDER: Vijf filters // Up to date // Kritiek // Wel op de bal spelen //
|
