Een beknopte geschiedenis / Alle rechten voorbehouden   gepubliceerd: 23.05.2004 // laatste update: 23.05.2004

Intellectueel eigendom werd eeuwen geleden uitgevonden in Italiaanse handelsstaten en verspreidde zich samen met het jonge kapitalisme naar Nederland en Groot-Brittannië. Oervormen van wat later copyright werd, vind je al veel vroeger, bijvoorbeeld in de talmud en bijbelse traditie, waar bronnen uitgebreid werden gedocumenteerd om de echtheid ervan te waarborgen.

De orale traditie domineert het grootste deel van de menselijke geschiedenis. We spreken vandaag over de sprookjes van de gebroeders Grimm, hoewel die hun oorsprong vinden in eeuwenoude verhalen. De Grimms schreven ze op in de 19de eeuw. Een halve eeuw later nam Walt Disney een copyright op zijn versie van die volksverhalen. Daarom is het vandaag strafbaar om het Sneeuwwitje of de Assepoester van Walt Disney op je T-shirt te schilderen.

Bij de opkomst van het kapitalisme, de verspreiding van de vrije markt, de technologische ontwikkelingen (in het bijzonder de drukpers in 1450) werd de nood aan intellectueel eigendom gecreëerd. De eerste 80 copyrightwetten ontstonden in de marge van de zestiende-eeuwse godsdienstoorlogen om het verspreiden van ’goddeloze’ pamfl etten te verbieden. Koningen verplichtten drukkers om hun naam en die van de auteur te vermelden, niet om de auteurs te vergoeden, maar om ze te kunnen vervolgen. In Groot- Brittannië kende een Koninklijk Besluit de exclusieve controle over alle drukwerk toe aan de Stationer’s Company. Ook dat maakte deel uit van een strategie van de overheid om het schrijven aan banden te leggen en te reguleren. Het verbod op anonimiteit en de beperking van het aantal bronnen versterkten de controle nog. Deze thema’s blijven vandaag actueel.

LEES VERDER: Digital Millennium Copyright Act // Een beknopte geschiedenis / Alle rechten voorbehouden // Nieuwe media, nieuwe regels // Free software foundation // Free as in free speech, not as in free beer // Wicked Wikipedia // Creative Commons //